Z manipulacjami spotykamy się praktycznie wszędzie, gdzie tylko się pojawimy. Można mówić o manipulowaniu w środowisku pracy, w szkole, na uczelni, wśród nastolatków, w relacjach rodzinnych, a nawet w mediach czy polityce. Opiera się to w praktyce na narzucaniu nam zdania przez innych, chcących pokazać swoje racje i wyciągnąć je na wierzch. Warto być świadomym, że ludzie na rzecz własnych korzyści niesamowicie często kuszą się właśnie na wspomnianą tu technikę manipulacyjną, ale jest możliwość skutecznego obronienia się przed takim zjawiskiem. Jak? O tym dowiesz się bezpośrednio z naszego poradnika, gdzie zaprezentujemy kilka sprawdzonych technik komunikacji, jakie pozwalają na to, aby uchronić się przed manipulowaniem ze strony innych.

By radzić sobie odpowiednio z manipulantami i nie stać się ich ofiarą, niezbędne jest skoncentrowanie się na tym, że ktoś nami miota i próbuje wywrzeć na nas presję. Nie możemy pod żadnym pozorem ulegać, ani tym bardziej nie jest wskazane, żeby się bać. Samoświadomość oraz koncentracja na pozostaniu przy swoim zdaniu to podstawy skutecznej walki z manipulacją. Istnieje wiele ciekawych technik przeciwdziałających manipulacji, które opracowane zostały w dziedzinie psychologii. Wśród nich warto wspomnieć o lokalizowaniu problemu. Na czym to polega? Otóż chodzi o to, żeby zadawać pytania i słuchać. Dzięki temu pokażesz, że aktywnie włączasz się  rozmowę, masz swoje wątpliwości, kwestie do poruszenia, negocjujesz itd. Nie pozostajesz bierny, a tym samym unikasz ewentualnego konfliktu, bo przecież jak głosi popularne polskie powiedzenie – „kto pyta, nie błądzi”. Jest to bardzo ważne, aby pytań w celu uzyskiwania klarownych, jasnych informacji na dane tematy i tym samym likwidować jakiekolwiek zatargi wynikające z braku relacji czy niezrozumienia z naszym rozmówcą. Wbrew pozorom, pytając nie tyle tracimy i pokazujemy swoją słabość, co siłę i pewność siebie oraz zyskujemy konkretną, zadowalającą nas odpowiedź. Warto zwrócić uwagę na technikę dopytywania. W ten sposób odwołujemy się do wcześniejszych wypowiedzi, kontynuujemy dialog. Pozwala to dużo lepiej, w zasadzie bezbłędnie zrozumieć naszego rozmówcę. Kolejnym rodzajem techniki ochraniającej nas przed manipulowaniem jest słuchanie – z zaangażowaniem, aby mieć świadomość tego, co partner rozmowy do nas mówi. Wtedy możemy wszystko wyłapać i stosując technikę pytań, pokazać mu, że nie damy sobie w kaszę dmuchać. Odnośmy się zatem do rozmówcy uczestniczącego w dialogu z nami z uwagą. Osoba potrafiąca odpowiednio słuchać, prędzej stworzy dobre relacje z otoczeniem. Wyróżnia się aktywne słuchanie, ale też słuchanie z zastosowaniem reakcji uwagi oraz tzw. słuchanie milczące. Każde ma swoje wartości w konkretnej sytuacji.

Rozpoznanie, że ktoś stara się nami manipulować bardzo często powinno wiązać się z ignorancją. To jest jedna z najbardziej charakterystycznych technik przeciwdziałania temu zjawisku. Słuchający przyjmuje spokojnie to, co manipulant do niego kieruje, ale nie reaguje na to. To bardzo często wyprowadza manipulanta samoistnie z równowagi i odpuszcza.

Bycie asertywnym to cecha charakteru, która pozwala na lepszą jakość życia. Nie zawsze musisz się na wszystko godzić, poddawać woli innych, być ofiarą ich manipulacji czy namów. W końcu każdy powinien funkcjonować tak jak chce, nawet jeżeli mowa o środowisku pracy, gdzie masz swoich przełożonych, kierowników, szefów, współpracowników, z którymi zależy Ci na jak najlepszych relacjach, a co za tym idzie dobrej atmosferze pracy. Pamiętaj, że Twoim zadaniem jest wywiązywać się należycie z obowiązków zawodowych, ale nie jest to równoznaczne z godzeniem się na wszystko, co popadnie! My, poprzez niniejszy poradnik nauczymy Cię jasno i stanowczo mówić „NIE”.

Często w obawie przed konsekwencjami mówimy „tak” w momencie, gdy czujemy, że jak najbardziej powinniśmy powiedzieć „nie”. Czasami wydaje nam się, że nie wypada odmówić, zaprzeczyć, bo to nie byłoby zgodne z Twoim wychowaniem. Chcąc pozostać kulturalnym, miłym i grzecznym, czy też nie robić innym przykrości, a nawet nie ranić ich uczuć, niestety robimy krzywdę tylko samym sobie. Popatrz na siebie nieco egoistycznie i nie bierz na siebie odpowiedzialności za coś, co Ci ewidentnie nie leży. Warto jednakże najpierw przeprowadzić gruntowną analizę siebie samego, aby uświadomić sobie, co jest powodem, dla którego ciągle unikasz mówienia „nie”, robiąc wszystko wbrew sobie. Częstokroć wynika to z faktu, że chcesz innym pomóc, że czujesz strach, że nie chcesz spalać za sobą mostów, że boisz się, iż stracisz okazję.

Przejdźmy jednak do konkretów – jak zatem nauczyć się wyrażania „nie” i odmawiania, aby wszystkich towarzyszących temu negatywnych skutków uniknąć? O tym dowiesz się z poniższych fragmentów:

Zasada numer jeden – pokaż, że masz swoje życie

Uświadom kogoś, kto nalega aby zarzucić Cię swoimi obowiązkami, że też masz własne sprawy i jesteś na tyle zajęty, że brak Ci wystarczająco czasu na zaangażowanie się dodatkowo w życie innych ludzi. Daj mu do zrozumienia, że nie odrzucasz go, ale w tym aktualnie momencie niestety nie masz możliwości udzielenia mu wsparcia. Jeżeli zrobisz to grzecznie i uprzejmie, z pewnością ktoś się nie obrazi, z kolei Ty nie będziesz mieć trapiących Cię wyrzutów sumienia. Możesz także podać realny termin, kiedy faktycznie wyrobisz się ze zrobieniem tego, o co ktoś Cię prosi. To pokaże Twoje zaangażowanie i ukaże Twemu rozmówcy, że nie uchylasz się od pomocy mu, ale rzeczywiście sam jesteś pod ścianą ze swoją robotą. Nie poczuje się zatem urażony czy zlekceważony.

Zasada numer dwa – akceptacja z „ale”

Dobrą formą na odmawianie w sposób grzeczny i zgodny z zasadami kultury osobistej jest wypowiedzenie klasycznego sformułowania „bardzo chętnie, ale…” pokazuje to, że ubolewasz, że jakąś propozycję musisz odrzucić, ale nie masz innego wyjścia. Dajesz tym samym we znaki komuś, kto z czymś do Ciebie przyszedł, że jego idea przypadła Ci do gustu i na poważnie bierzesz ją pod uwagę.

Zasada numer trzy – muszę to przemyśleć, dam znać

Takie sformułowanie jak najbardziej się sprawdza, ponieważ bardziej jego wydźwięk jest na „tak” niż na „nie”. Łagodzi to sytuację, zmniejsza napięcie, nawet jeżeli ktoś na coś mocno nalega. Taka formułka pokazuje zainteresowanie z Twojej strony.

Zasada numer cztery – będę pamiętać, teraz dziękuję

Dzięki temu jasno dasz komuś do zrozumienia, że aktualnie nie jesteś zainteresowany ofertą, ale jeżeli cokolwiek ulegnie zmianie, od razu udasz się do tej osoby i przypomnisz mu o jego propozycji. To dobre wtedy, kiedy musisz odmówić skorzystania z zakupu czegoś czy jakiejś usługi.

Lider to ktoś, kto rządzi, kto dyktuje warunki, ale nie jest apodyktyczny, zaś na tyle dobrze zorganizowany, rozgarnięty i wielozadaniowy, że potrafi wziąć odpowiedzialność za działalność nie tylko swoją własną, ale wszystkich innych w zespole. Z liderem spotykamy się praktycznie zawsze w miejscu pracy, niezależnie od tego czy wykonujemy profesję typowo intelektualną, czy tez standardową robotę fizyczną. Pytanie tylko, jeżeli już ktoś wybierze nas na swego rodzaju przywódcę stada, w jaki sposób sprawdzić się w tej roli i nie zawieść? O tym wszystkim dowiesz się z naszej lektury. Zapraszamy do zgłębienia akapitów poniżej.

Lider nie ma wywyższać się i nadużywać swojej władzy, lecz kierować innymi ludźmi, ale na zasadach współpracy. Nie chodzi o wymuszanie tego, co jego zdaniem jest właściwe i odpowiednie, ale o pomaganie innym- słabszym przez kogoś znacznie silniejszego. Dobry przywódca ma na celu uzyskanie korzyści ogólnej, a nie swojej własnej.

Bycie liderem wiąże się przede wszystkim z tym, że jest się świetnie zorganizowanym. Nie wolno się spóźniać, trzeba mieć zawsze dopięty każdy element na ostatni guzik. Nie wolno folgować sobie, jeżeli chce się wymagać od kogoś innego. Jeżeli mamy pod sobą ludzi, powinniśmy systematycznie zbierać się na wspólnych spotkaniach po to, żeby na bieżąco wymieniać się aktualnymi wiadomościami. Przyda się także bycie komunikatywnym, bez tej cechy trochę ciężko byłoby utrzymywać owocną współpracę z innymi, od efektów pracy których zależy powodzenie całej grupy, w tym nasze jako głównodowodzącego.

Musisz być także dobrym obserwatorem. Patrz, kto ma jakie umiejętności, zdolności, talenty, w czym kto się sprawdza, a w czym nie idzie mu za dobrze i staraj się na tej podstawie rozdzielać obowiązki. Jeśli zdarzy Ci się popełnić błąd, co jest zjawiskiem zupełnie naturalnym, bo jak mówi popularna sentencja – „błądzić jest rzeczą ludzką” i nawet najlepszemu liderowi się to zdarza, przyznaj się do błędu – sam przed sobą, jak i wytknij sobie tę omyłkę przed grupą, którą dowodzisz. Możesz także na przykładzie własnego potknięcia wyciągać wnioski, z którymi podzielisz się ze współpracownikami. Nie powinieneś także spoczywać na laurach, w końcu skoro ktoś Cię wytypował na lidera, musisz odznaczać się w danym kierunku jakimiś konkretnymi zdolnościami. Nie maskuj ich po to, aby odciągać się od pracy i nie daj się wyręczać przez podopiecznych. Bądź dla nich wzorem do naśladowania.

Ważne jest także bycie otwartym w kontaktach z innymi. Nie może być tak, że lider nie zna całego działu, zespołu, wszystkich swoich pracowników. Jasno powinieneś także zaznajomić wszystkich, kim jesteś i jaką pełnisz funkcję. Nie wchodź jednak w zbyt głębokie relacje z osobami, które są szczebel niżej niż Ty. Poszukaj największych przyjaciół poza miejscem pracy i powstrzymaj się od biurowych romansów. Zawsze podchodź do każdego swego podwładnego z należytym szacunkiem – Ty będziesz szanował ich, a oni Ciebie.

Wysoko stawiaj poprzeczkę sobie samemu, dzięki temu zmotywujesz do cięższej pracy i większego wysiłku również i swoich podopiecznych. Mierz siły na zamiary, ale miej aspiracje, planuj, zakładaj, ustalaj cele i do nich dąż za wszelką cenę.

Mówi się że ktoś potrafi świetnie słuchać, albo wręcz odwrotnie – zarzuca się innym że nie mają umiejętności słuchania. Teoretycznie zmysłem słuchu Bóg obdarzył większość z nas, ale spore grono osób niestety jakby pozostaje życiowo głucha jak pień. Z czego to wynika? Czasami z braku zaangażowania, z niezainteresowania tematyką aktualnie poruszaną, ze zbytniego skoncentrowania się na sobie, swoim życiu i własnych problemach, ale nierzadko to również negatywny skutek niedopracowanej komunikacji. Warto zatem poznać tajniki dobrego, umiejętnego słuchania. O tym wszystkim więcej we fragmentach poniżej.

Szanuj innych

Nawet, jeżeli nie sądzisz tak samo jak ktoś, z kim przyszło Ci rozmawiać, nie skasuj od razu tej osoby i nie lekceważ jej ignorancją. Wysłuchaj zawsze drugiej strony, popatrz na to, co ma do powiedzenia, staraj się to zrozumieć i zwrócić uwagę także na swój punkt widzenia. Jest to z pewnością bardzo trudne i taki nawyk nie od razu wejdzie Ci w krew, ale bez wątpienia jeżeli uświadomisz sobie, że tak trzeba, będziesz bardziej czujny w kontaktach z innymi. Musisz wczuć się w sytuację drugiej strony, starać się ją zrozumieć, być może wesprzeć ją lub jej pomóc.

Wykaż zaciekawienie

Zmuś się do tego, aby z zaangażowaniem posłuchać, co druga osoba ma Ci do powiedzenia. W końcu nieprzypadkowo zwróciła się akurat w Twoim kierunku! To coś musi oznaczać – że coś od Ciebie konkretnie chce, że Tobie zaufała, z Tobą chce się podzielić swoimi rozterkami, powodzeniami, porażkami i sukcesami. Nie bądź ospały przy takiej rozmowie, przytakuj raz na jakiś czas, podpytuj, wykaż, że interesuje Cię to, co ktoś Ci opowiada. Na pewno pokażesz w ten sposób partnerowi dyskusji, że nie masz go gdzieś, że jesteś zaciekawiony nim i jego doświadczeniem, z którym się z Tobą właśnie dzieli. Taka postawa to wyraz tego, że kogoś naprawdę słuchasz.

Skup się

Nie możesz twierdzić, że kogoś słuchasz, kiedy to, co do Ciebie mówi jednym uchem wpada, a drugim wypada. Musisz być skoncentrowany non stop, aby nie przegapić żadnego szczegółu z opowiastki Twojego partnera dialogu. Warto wtedy nie myśleć o innych kwestiach niż temat poruszany przez rozmówcę. Odpędzaj wszelkie inne myśli, pozostaw refleksje na później, nie wyciągaj od razu pochopnych wniosków. To w niczym Ci nie pomoże.

Dopytuj

Stawianie pytań na pewno umożliwi Ci koncentrację na tym, co ktoś mówi. Jest to forma wciągnięcia Cię do tematu, wczucia się w sytuację, jaka bezpośrednio Cię nie dotyczy, ale którą ktoś próbuje Ci przedstawić. Dzięki temu możesz pokazać, że jesteś skupiony w stu procentach na rozważaniach drugiej strony.

Notuj

Jeżeli ktoś Ci się zwierza, ciężko żebyś wyjmował notatnik i zapisywał wszystko, co mówi, aby czegoś nie przeoczyć, lecz taka forma słuchania i utrwalania tego, co zostało powiedziane jest bardzo ważna i przydatna w innych kontekstach, na przykład w sytuacji, gdy siedzisz na wykładzie, który jest nudny i nie potrafisz się na nim wystarczająco skoncentrować. Wtedy nawet bezmyślne z pozoru notowanie sprawi, że Twój mózg więcej przyswoi niż gdybyś biernie zmuszał się do słuchania.