Psychoterapia najczęściej rozumiana jako pomoc psychologiczna udzielana w formie regularnych spotkań z terapeutą. Przywołując jej stereotypowy obraz, wiele osób widzi pacjenta leżącego na kozetce doktora Freuda czy Woody’ego Allen’a, który korzysta z tej formy wsparcia od kilkudziesięciu lat. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że istnieją różne formy psychoterapii i że wcale nie musi ona trwać latami.
Psychoterapia długoterminowa i krótkoterminowa
Klasyczna psychoterapia psychoanalityczna rzeczywiście dopuszczała taką możliwość, że spotkania z pacjentem będą trwać latami. Do dzisiaj, w niektórych przypadkach, takich jak zaburzenia osobowości, okazuje się być to dobrym wyborem. Najczęściej jednak, jeżeli terapia ma przyjąć formę długoterminową, spotkania odbywają się coraz rzadziej.
Od początku XX w zaczęto jednak mówić o ryzyku uzależnienia się od pomocy terapeuty i nadmiernego przenoszenia na niego odpowiedzialności, z którymi wiąże się wieloletnia psychoterapia. Zdawano sobie też sprawę z faktu, że wiele osób potrzebuje skutecznych metod pomocy, które dadzą im szybsze rezultaty w uporaniu się z problemami. Dlatego zaczęło powstawać coraz więcej odmian psychoterapii krótkoterminowej.
Krótkoterminowa Psychoterapia Psychodynamiczna
Intensywna Krótkoterminowa Psychoterapia Psychodynamiczna (ISTDP) to rodzaj terapii psychodynamicznej, którą odbywa się w krótkim czasie, jednak często bardzo intensywnie. Posiada solidne podstawy naukowe.
Psychoterapia skoncentrowana na rozwiązaniach
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR) jest metodą opartą o współpracę pacjenta i terapeuty, która w krótkim czasie powinna przynieść efekty. Dąży się do osiągnięcia konkretnych celów i zmian, a nie głębokiej analizy problemów. Psychoterapeuta ma za zadanie skupić się na wspieraniu swojego klienta, poprzez pomoc w budowaniu dostępnych celów i znajdowaniu strategii na ich osiągnięcie. Może tego dokonać koncentrując się na mocnych stronach i zasobach osoby, z którą pracuje, a nie jego brakach. Takie postawienie sprawy często zmienia perspektywę osoby, która ma jakieś trudności i ułatwia jej wybrnięcie z kryzysu.
Psychoterapia systemowa
Ciekawą propozycją dla osób, które szukają szybkiej pomocy dla swojej rodziny, a równocześnie pragną głębszego procesu zmiany może być skorzystanie z psychoterapii systemowej. Łączy ona różne techniki pracy, dzięki czemu w pierwszym okresie można skupić się na palących problemach i pozbyciu się najbardziej dotkliwych objawów, a następnie przedłużyć psychoterapię, tak aby rozwiązać pierwotne przyczyny kryzysu. Często wówczas spotyka się o wiele rzadziej niż na początku, ponieważ wypracowane w pierwszej fazie rozwiązania prowadzą do pozytywnych zmian, nie tylko w obrębie danego problemu.
Psychoterapia a wsparcie psychologiczne
Psychoterapia krótkoterminowa nie musi odbywać się w żadnym z wymienionych nurtów. Często zdarza się, że osoba znajdująca się w przejściowym kryzysie potrzebuje jedynie odrobiny wsparcia, empatii i wysłuchania, a nie rozwiązywania głębokich problemów psychologicznych. Bywa, że 1–2 wizyty odbyte podczas trudnego momentu w życiu są zupełnie wystarczające, wówczas jednak najczęściej mówi się o wsparciu psychologicznym, a nie psychoterapii.